กินยาคุมฉุกเฉินแบบ 1 เม็ดแล้ว จะกินยาคุมแบบรายเดือนได้ตอนไหน

กินยาคุมฉุกเฉินแบบ 1 เม็ดแล้ว จะกินยาคุมแบบรายเดือนได้ตอนไหน

                หลังรับประทานยาคุมฉุกเฉินแบบ 1 เม็ดไปแล้ว สามารถเริ่มใช้ยาคุมรายเดือนได้เลย หรือจะต้องเว้นระยะห่างกันนานแค่ไหน

                ในบางประเทศจะมียาคุมฉุกเฉินชนิดตัวยา ยูลิพริสทอล อะซีเตท (Ulipristal acetate) โดยเป็นยาคุมฉุกเฉินแบบ 1 เม็ด ซึ่งมีตัวยาสำคัญก็คือ ยูลิพริสทอล อะซีเตท อยู่เม็ดละ 30 มิลลิกรัม เช่น เอลล่า (Ella) หรือ เอลล่าวัน (Ella one)

                หากมีการใช้ฮอร์โมนคุมกำเนิดอื่น ๆ ภายใน 7 วันก่อนหน้า หรือภายใน 5 วันถัดมา จากวันที่รับประทานยาคุมฉุกเฉินชนิดตัวยา ยูลิพริสทอล อะซีเตท อาจทำให้ประสิทธิภาพในการป้องกันฉุกเฉินลดลงค่ะ

                ผู้ที่ใช้ฮอร์โมนคุมกำเนิดอยู่ หรือหยุดใช้มาไม่ถึง 7 วัน ถ้าต้องการคุมกำเนิดฉุกเฉิน จึงควรเลือกวิธีอื่น เช่น การใส่ห่วงอนามัยชนิดหุ้มทองแดงเพื่อคุมกำเนิดฉุกเฉิน หรือ การรับประทานยาคุมฉุกเฉินชนิดตัวยา ลีโวนอร์เจสเทรล (Levonorgestrel)

                รวมถึง หลังจากที่ใช้ ยูลิพริสทอล อะซีเตท เพื่อคุมกำเนิดฉุกเฉิน ก็ควรเว้นระยะห่างอย่างน้อย 5 วัน (หรือ 120 ชั่วโมง) ก่อนจะเริ่มใช้ยาคุมรายเดือน หรือฮอร์โมนคุมกำเนิดอื่น ๆ นะคะ

                อย่างไรก็ตาม ยาคุมฉุกเฉินชนิดตัวยา ยูลิพริสทอล อะซีเตท ไม่มีจำหน่ายในประเทศไทยค่ะ

                ยาคุมฉุกเฉินที่มีใช้ในบ้านเรา (และอีกหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก) ไม่ว่าจะเป็นแบบ 1 เม็ด หรือ 2 เม็ด ก็เป็นยาคุมฉุกเฉินชนิดตัวยา ลีโวนอร์เจสเทรล เหมือนกันนะคะ

                สำหรับยาคุมฉุกเฉินแบบ 1 เม็ด เช่น เมเปิ้ลฟอร์ท (Maple forte), แทนซีวัน (Tansy one) หรือ มาดอนน่าวัน (Madonna one) จะมีตัวยาสำคัญก็คือ ลีโวนอร์เจสเทรล อยู่เม็ดละ 1.5 มิลลิกรัม

                ส่วนยาคุมฉุกเฉินแบบ 2 เม็ด เช่น โพสตินอร์ (Postinor), มาดอนน่า (Madonna), แมรี่ พิงค์ (Mary pink), แอปคาร์ นอร์แพก (ABCA Norpak), เลดี้นอร์ (Ladynore), แจนนี่ (Janny) หรือ เอ-โพสน็อกซ์ (A-Posnox) จะมีตัวยาสำคัญก็คือ ลีโวนอร์เจสเทรล อยู่เม็ดละ 0.75 มิลลิกรัม รวมกัน 2 เม็ดแล้วจึงมีตัวยาเท่ากับ 1.5 มิลลิกรัมนั่นเอง

                หากจำเป็น สามารถใช้ ยาคุมฉุกเฉินชนิดตัวยา ลีโวนอร์เจสเทรล ร่วมกับฮอร์โมนคุมกำเนิดอื่น ๆ ได้ โดยไม่ทำให้ประสิทธิภาพลดลงค่ะ

                ดังนั้น หากผู้ถามใช้ยาคุมฉุกเฉินแบบ 1 เม็ด ที่มีจำหน่ายในประเทศไทย ซึ่งก็คือ ยาคุมฉุกเฉินชนิดตัวยา ลีโวนอร์เจสเทรล ในกรณีที่ต้องการเริ่มใช้ยาคุมรายเดือนเลย โดยไม่รอให้ประจำเดือนมาก่อน ก็สามารถทำได้นะคะ

                แต่การเริ่มยาคุมรายเดือนแผงแรกในตอนนี้ ไม่ได้ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดฉุกเฉินค่ะ

                และต้องรับประทานยาคุมรายเดือนต่อเนื่องกันครบ 7 วันก่อน จึงจะเริ่มคุมกำเนิดตามปกติได้นะคะ (แต่เป็น 9 วันสำหรับ ไคลรา หรือ 2 วันสำหรับ เอ็กซ์ลูตอน, เดลิต้อน และ ซีราเซท)

เอกสารอ้างอิง

  1. U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
  2. FSRH guideline: Quick Starting Contraception, April 2017.
  3. FSRH guideline: Emergency Contraception, March 2017 (Amended July 2023).