พรีม (Preme)

พรีม (Preme) เป็นยาคุมรายเดือนแบบ 21 เม็ดชนิดฮอร์โมนรวม ผลิตและจัดจำหน่ายโดย บริษัทไทยนครพัฒนา จำกัด

มีจุดเด่นในการรักษาสิว และช่วยลดปัญหาหน้ามันหรือขนดก จึงนำไปใช้คุมกำเนิดสำหรับผู้หญิงที่มีฮอร์โมนเพศชายมากผิดปกติ โดยมีราคาแผงละประมาณ 110 – 140 บาท

และยังมีรูปแบบ 28 เม็ด ในชื่อ พรีม 28 (Preme 28) ซึ่งมีเม็ดยาฮอร์โมนจำนวน 21 เม็ดเท่ากัน แต่มีเม็ดยาหลอกเพิ่มมาอีก 7 เม็ดเพื่อให้ใช้แทนการเว้นว่าง 7 วันด้วยค่ะ

ในแผงของ พรีม จะมียาเม็ดกลม เคลือบน้ำตาล สีชมพู จำนวน 21 เม็ด

ซึ่งแต่ละเม็ดจะมีตัวยาเหมือนกัน ได้แก่ ฮอร์โมนเอสโตรเจนที่มีชื่อว่า เอทธินิลเอสตราไดออล (Ethinyl estradiol; EE) 0.035 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสตินชื่อว่า ไซโปรเทอโรน อะซีเตท (Cyproterone acetate; CPA) 2 มิลลิกรัม

พรีม จัดอยู่ในกลุ่มของยาคุมประเภทฮอร์โมนต่ำ (Low dose pills) เพราะมี เอทธินิลเอสตราไดออล น้อยกว่า 0.050 มิลลิกรัม ดังนั้น อาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า จึงพบได้น้อยกว่ายาคุมประเภทฮอร์โมนสูง

การใช้ ไซโปรเทอโรน อะซีเตท ซึ่งเป็นโปรเจสตินที่มีผลต้านฤทธิ์แอนโดรเจน ทำให้ พรีม มีจุดเด่นในการรักษาสิว และช่วยลดปัญหาผิวมันหรือขนดก จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการคุมกำเนิด สำหรับผู้หญิงที่มีฮอร์โมนเพศชายมากผิดปกติ

แต่การใช้ยาคุมก็อาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรงได้ เช่น พบการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด จากการใช้ยาคุมสูตรที่มี เอทธินิลเอสตราไดออล รวมกับ ไซโปรเทอโรน อะซีเตท 9 – 12 ราย ต่อผู้ใช้ 10,000 คนต่อปี และอาจเพิ่มขึ้นมากหากใช้อย่างไม่เหมาะสม หรือมีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ร่วมด้วย

ข้อบ่งใช้ของ พรีม จึงกำหนดเป็นเพื่อการรักษาสิว และลดปัญหาผิวมันหรือขนดก ในผู้หญิงที่มีฮอร์โมนเพศชายมากผิดปกติ ซึ่งจะได้ประโยชน์ในการคุมกำเนิดร่วมด้วย

ส่วนผู้ที่ต้องการเพียงคุมกำเนิด โดยไม่มีปัญหาเรื่องสิว, ผิวมัน, ขนดก หรือมีในระดับที่ไม่รุนแรง อาจพิจารณายาคุมสูตรอื่นแทนนะคะ

และควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ พรีม เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด รวมถึงการเกิดมะเร็งบางชนิดที่สัมพันธ์กับฮอร์โมนเพศ หรือการเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง/โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

ยาคุมแบบ 21 เม็ดที่มีตัวยาเหมือนกับ พรีม ได้แก่ แอนนี (Annie), บีริซ (Beriz), บี-เลดี้ (B-Lady), แดฟเน่ 35 (Dafne 35), เดอมูท (Dermooth), ไดแอน-35 (Diane-35), เจซี่ (Jezy), ลอร่า-35 (Laura-35), มาโนแอน (Manoane), มาร์เกร็ต พิงค์ (Margret pink), โอซี-35 (OC-35), ซาชา (Sasha) และ ซูซี่ (Sucee)

ส่วนยาคุมแบบ 28 เม็ดที่มีตัวยาเหมือนกับ พรีม ได้แก่ พรีม 28 (Preme 28) และ ซูซี่ 28 (Sucee 28)

แนะนำให้เริ่มยาคุมแผงแรกภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน เพื่อให้มั่นใจว่าผู้ใช้ไม่ได้ตั้งครรภ์อยู่ ในกรณีนี้ยาคุมจะยับยั้งการตกไข่ในรอบเดือนนั้นเลย จึงถือว่ามีผลคุมกำเนิดได้ทันที

หรือถ้ามั่นใจว่าไม่ได้ตั้งครรภ์ และไม่อยากรอให้ประจำเดือนมาก่อน ก็สามารถเริ่มยาคุมแผงแรกได้เลยค่ะ แต่ยาคุมอาจยับยั้งการตกไข่ในรอบเดือนนั้นไม่ทัน ดังนั้น หากไม่มีผลป้องกันจากวิธีคุมกำเนิดอื่นอยู่ ก็ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยป้องกันร่วมด้วย จนกว่าจะใช้ พรีม ติดต่อกันครบ 7 วันก่อนนะคะ

อาการคลื่นไส้/อาเจียนอาจเกิดขึ้นได้  โดยเฉพาะในช่วงแรก ๆ ที่ยังไม่ชินกับยาคุม ซึ่งการรับประทาน พรีม ในเวลาก่อนนอน จะช่วยลดผลข้างเคียงดังกล่าว และลดความเสี่ยงที่จะลืมใช้

หรือถ้าสะดวกที่จะรับประทานในเวลาอื่นมากกว่า ก็สามารถทำได้เช่นกันค่ะ

แต่ไม่ว่าจะเลือกรับประทานในเวลาใด ก็ควรรับประทานให้ตรงเวลาสม่ำเสมอ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันการตั้งครรภ์นะคะ

ในแผงของ พรีม จะระบุตัวย่อของวันในสัปดาห์ ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ไว้ที่ด้านหลังเม็ดยา โดยให้เลือกเม็ดยาที่ระบุตัวย่อตรงกับวันที่รับประทาน และใช้เรียงตามลำดับไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะหมดแผง

ซึ่งแม้ว่าทั้ง 21 เม็ดจะมีตัวยาเหมือนกัน แต่ก็ควรใช้เรียงตามลำดับ เพื่อให้ง่ายต่อการตรวจสอบประจำวัน และป้องกันการรับประทานผิดพลาด

เช่น ถ้าเริ่มรับประทานยาคุมแผงนี้ในวันอังคาร ก็ให้แกะเม็ดยาที่ระบุตัวย่อ “อ” (ซึ่งย่อมาจากวันอังคาร) มาใช้เป็นเม็ดแรก โดยอาจเริ่มจากส่วนบนของแผงก่อน

หรือจะเลือกเม็ดยา “อ” จากส่วนอื่นของแผงมาใช้ก่อนก็ได้ค่ะ เพราะไม่ว่าจะเริ่มจากจุดไหน ก็ต้องวนไปตามแนวที่ลูกศรชี้จนครบวงเหมือนกัน

เมื่อเลือกเม็ดแรกของแผงมารับประทานได้แล้ว จากนั้นก็ใช้ต่อวันละเม็ดตามลำดับ ไปเรื่อย ๆ จนครบ 21 เม็ดนะคะ

หมดแผงแล้ว ก็ให้เว้นว่างเป็นช่วงปลอดฮอร์โมน 7 วัน จากนั้นจึงต่อยาคุมแผงใหม่

ประจำเดือนมักจะมาประมาณวันที่ 3 หรือ 4 ของการเว้นว่าง หรืออาจคลาดเคลื่อนบ้างเล็กน้อย

การรับประทานยาคุมรายเดือนให้ตรงเวลา ในทางทฤษฎีจะหมายถึง ควรรับประทานแต่ละเม็ดห่างกัน 24 ชั่วโมง

แต่เพื่อความสะดวกและง่ายต่อการจดจำ ในทางปฏิบัติจึงแนะนำให้รับประทานตรงกับเวลาเดิมของวัน เช่น อาจกำหนดเวลารับประทานยาคุมไว้ในเวลา 20.00 น. (หรือเวลาอื่นที่สะดวก)

เมื่อลืมก็ควรรับประทาน พรีม ทันทีที่นึกได้ ซึ่งถ้าช้าไม่ถึง 24 ชั่วโมง หรือยังไม่ถึงเวลาใช้ยาคุมเม็ดถัดไป จะนับเป็นการรับประทานช้า แต่ยังไม่พลาดการใช้

แต่ถ้าช้าตั้งแต่ 24 ชั่วโมงขึ้นไป ไม่ว่าจะแกะเม็ดที่ลืมมารับประทานหรือไม่ ก็ถือว่าพลาดการใช้ยาคุมในวันที่ลืมไปแล้วค่ะ

เป็นต้นว่า เมื่อลืมรับประทานยาคุมในเวลา 20.00 น. ของวันอังคาร ถ้านึกได้และใช้ทันก่อนถึงเวลา 20.00 น. ของวันพุธ ก็ถือว่า ในวันอังคารมีการรับประทาน พรีม ช้ากว่าเวลาที่กำหนดไว้ (1 late pill)

แต่ถ้านึกได้ในเวลา 20.00 น. ของวันพุธ หรือหลังจากนั้น ก็จะถือว่าพลาดการใช้ พรีม ในวันอังคารไปแล้ว (1 missed pill)

ไม่ว่าจะลืมแค่วันเดียว หรือลืมต่อเนื่องกันหลายวัน ในวันที่นึกได้ก็จะรับประทานยาคุมไม่เกิน 2 เม็ด/วันนะคะ

นั่นคือ ถ้ายังไม่ถึงเวลารับประทานยาคุมประจำวัน ก็ให้แกะเม็ดยาของวันที่ลืมครั้งล่าสุด มารับประทานก่อน 1 เม็ด แล้วรอรับประทานเม็ดยาที่ต้องใช้ในวันนั้น ตามเวลาปกติอีก 1 เม็ด

แต่ถ้าถึงเวลารับประทานยาคุมประจำวันแล้ว ก็ให้แกะเม็ดยาของวันที่ลืมครั้งล่าสุดมา 1 เม็ด และเม็ดยาที่ต้องใช้ในวันนั้นอีก 1 เม็ด มารับประทานพร้อมกัน

ส่วนวันต่อ ๆ ไปก็ให้รับประทานยาคุมวันละเม็ดเหมือนเดิมค่ะ

ยกตัวอย่างเช่น เมื่อกำหนดเวลารับประทานยาคุมเป็น 20.00 น. แต่ลืมใช้ในวันอังคารและวันพุธ ติดต่อกัน 2 วัน แล้วนึกได้ในวันพฤหัสบดีเวลา 08.00 น.

ก็จะแก้ไขโดยแกะเม็ดยาวันพุธ ซึ่งเป็นเม็ดล่าสุดที่ลืม มารับประทานทันทีที่นึกได้ แล้วรอรับประทานเม็ดยาวันพฤหัสบดี ในเวลา 20.00 น. ตามปกติ

สำหรับเม็ดยาวันอังคาร ให้ข้ามไปได้เลยนะคะ เพราะถือว่าพลาดการใช้ไปแล้ว

การแก้ไขจะทำเฉพาะในวันพฤหัสบดี ซึ่งเป็นวันที่นึกได้ ส่วนวันศุกร์และวันถัด ๆ ไป ก็ให้รับประทานยาคุมวันละเม็ดในเวลา 20.00 น. เหมือนเดิม

อ้างอิงแนวทางขององค์การอนามัยโลก (Family Planning: A Global Handbook for Providers, Updated 4th edition. World Health Organization, 2022) สำหรับยาคุมที่มีปริมาณเอทธินิลเอสตราไดออล 0.030 – 0.035 มิลลิกรัม จะไม่มีผลคุมต่อเนื่องถ้าลืมใช้ติดต่อกันตั้งแต่ 72 ชั่วโมงขึ้นไป (นับจากเวลาที่ควรใช้ ไปหาเวลาที่ได้รับประทานจริง)

นั่นหมายถึง หากเริ่มใช้ พรีม แผงนี้ถูกต้องและมีผลคุมกำเนิดแล้ว แม้จะพลาดการใช้ไป 1 – 2 เม็ด ก็ยังมีผลคุมต่อเนื่อง สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้โดยไม่จำเป็นต้องใช้วิธีป้องกันเพิ่มเติม (แต่ประสิทธิภาพอาจด้อยกว่าการรับประทานยาคุมตรงเวลาสม่ำเสมอ)

ยกตัวอย่างเช่น ถ้าลืมใช้ พรีม ในเวลา 20.00 น. ของวันอังคาร แล้วมานึกได้ในเวลา 20.00 น. ของวันพุธ ก็ให้รับประทานเม็ดยาวันอังคารพร้อมกับเม็ดยาวันพุธ แต่เนื่องจากใช้เม็ดที่ลืมไม่ทันภายในเวลาที่ยืดหยุ่นให้ จึงนับเป็น 1 missed pill

แต่ถ้าลืมรับประทาน พรีม ในเวลา 20.00 น. ของวันอังคารและวันพุธ ติดต่อกัน 2 วัน แล้วมานึกได้ในเวลา 20.00 น. ของวันพฤหัสบดี ก็ให้ข้ามเม็ดยาวันอังคารไปเลย แล้วรับประทานเม็ดยาวันพุธพร้อมกับเม็ดยาวันพฤหัสบดี โดยถือว่าพลาดการใช้ยาคุมทั้งในวันอังคารและวันพุธ นั่นคือ นับเป็น 2 missed pills

ซึ่งแม้จะพลาดการใช้ยาคุม 1 หรือ 2 เม็ด แต่สำหรับ พรีม ถือว่ายังมีผลคุมต่อเนื่องค่ะ

แต่ถ้าลืมรับประทาน พรีม ติดต่อกันตั้งแต่ 72 ชั่วโมงขึ้นไป ซึ่งหมายถึงพลาดการใช้ 3 เม็ดหรือมากกว่า ยาคุมก็อาจไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอที่จะป้องกันการตั้งครรภ์ได้ จึงต้องงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ป้องกันด้วยถุงยางอนามัย ไปจนกว่าจะได้รับประทานยาคุมติดต่อกันครบ 7 วัน

และมีข้อควรพิจารณาเพิ่มเติมดังนี้

1. ถ้ายังใช้ยาคุมแผงนี้ไม่ครบ 7 วัน และมีเพศสัมพันธ์ไปแล้วโดยไม่ได้ใช้ถุงยางอนามัย หากยังไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ ควรรับประทานยาคุมฉุกเฉินทันทีที่ทำได้ด้วยนะคะ
2. ถ้าในแผงเหลือยาคุมให้ใช้ต่อไม่ถึง 7 วัน หรือถ้าประจำเดือนมาแล้ว เมื่อรับประทานแผงนี้หมด ก็ให้ต่อแผงใหม่โดยไม่ต้องเว้นว่าง 7 วันก่อน

การลืมรับประทาน พรีม ติดต่อกันหลายวัน โดยเฉพาะในช่วงท้าย ๆ ของแผง อาจทำให้ประจำเดือนมาเร็วกว่าที่คาดไว้

หรือถ้าประจำเดือนไม่ได้มาก่อนกำหนด การต่อยาคุมแผงใหม่โดยไม่เว้นว่าง 7 วันก่อน ก็อาจเลื่อนประจำเดือนออกไปจนกว่าจะถึงช่วงเว้นว่างอีกครั้งค่ะ