เราทราบเกี่ยวกับวิธีเปลี่ยนยาคุม จากยาเม็ดฮอร์โมนรวม ไปเป็นยาเม็ดฮอร์โมนรวมยี่ห้ออื่น หรือไปเป็นยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยว ในบทความเรื่อง “อยากเปลี่ยนยาคุม ต้องทำอย่างไร (ตอนที่ 1)” กันแล้ว
ในวันนี้ ถึงคิวของผู้ที่ใช้ยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยว ได้แก่ เอ็กซ์ลูตอน, เดลิต้อน, ซีราเซท และสลินดา ที่ต้องการเปลี่ยนไปใช้ยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวต่างยี่ห้อ หรือเปลี่ยนไปใช้ยาเม็ดฮอร์โมนรวม บ้างนะคะ
…
สำหรับผู้ที่ใช้ยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวอยู่ และต้องการเปลี่ยนยี่ห้อ ไม่ว่าจะเปลี่ยนไปใช้ยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวยี่ห้ออื่น ๆ หรือเปลี่ยนไปใช้ยาเม็ดฮอร์โมนรวม แนะนำให้ใช้เม็ดยาฮอร์โมนต่อเนื่องกัน โดยไม่มีช่วงปลอดฮอร์โมนมาคั่นกลางค่ะ1
นั่นหมายถึง ไม่ต้องเว้นว่างให้ประจำเดือนมา หรือไม่ต้องรับประทานเม็ดยาหลอก ก่อนที่จะเริ่มใช้ยาคุมยี่ห้อใหม่
…
เดิมนั้น ยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวสำหรับรับประทานรายเดือน จะมีเฉพาะรูปแบบ 28 เม็ดที่ทุก ๆ เม็ดในแผงคือเม็ดยาฮอร์โมน ได้แก่ เอ็กซ์ลูตอน, เดลิต้อน และซีราเซท
และเมื่อต้องรับประทานติดต่อกันแบบแผงต่อแผง ก็หมายถึงการใช้ยาคุมกลุ่มนี้จะไม่มีช่วงปลอดฮอร์โมนให้ประจำเดือนมา จึงมีผลข้างเคียงเด่นในเรื่องการมีเลือดออกกะปริบกะปรอย, ประจำเดือนมาไม่ปกติ หรือไม่มีประจำเดือน
…
แต่ในปัจจุบัน มียาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวยี่ห้อใหม่อย่างสลินดา ซึ่งเป็นยาคุมแบบ 28 เม็ดที่มีเม็ดยาฮอร์โมน 24 เม็ด และเม็ดยาหลอกอีก 4 เม็ด
การใช้สลินดาจึงมีช่วงปลอดฮอร์โมนให้ประจำเดือนมา คล้ายกับการใช้ยาเม็ดฮอร์โมนรวม
…
เมื่อต้องการเปลี่ยนยาคุมจากยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวที่ใช้อยู่ สามารถเปลี่ยนกลางแผงได้เลย โดยเริ่มรับประทานยาคุมยี่ห้อใหม่แทนยาคุมเดิม
หรือจะรอให้ใช้เม็ดยาฮอร์โมนในแผงเดิมหมดก่อน แล้วจึงเริ่มใช้ยาคุมยี่ห้อใหม่ในวันถัดมา ก็ได้เช่นกัน
ดังนั้น ผู้ที่กำลังใช้เอ็กซ์ลูตอน, เดลิต้อน หรือซีราเซท สามารถเปลี่ยนไปใช้ยาคุมยี่ห้อใหม่ได้ทันทีที่ต้องการ หรือใช้ยาคุมเดิมไปจนถึงเม็ดสุดท้ายของแผง แล้วค่อยเริ่มยาคุมยี่ห้อใหม่ในวันถัดมา
ส่วนผู้ที่กำลังใช้สลินดา หลังจากที่รับประทานเม็ดยาฮอร์โมนเม็ดใดเม็ดหนึ่งไปแล้ว เมื่อถึงเวลารับประทานเม็ดยาฮอร์โมนเม็ดถัดไป ก็เปลี่ยนไปใช้ยาคุมยี่ห้อใหม่ได้เลย
หรือรับประทานสลินดาไปจนถึงเม็ดที่ 24 ซึ่งเป็นเม็ดยาฮอร์โมนเม็ดสุดท้ายในแผง แล้วจึงเริ่มยาคุมยี่ห้อใหม่ในวันถัดมานะคะ
…
ตัวอย่างที่ 1: การเปลี่ยนยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวที่มีเฉพาะเม็ดยาฮอร์โมนในแผง ไปเป็นยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวอีกยี่ห้อ
…
ตัวอย่างที่ 2: การเปลี่ยนยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวที่มีเฉพาะเม็ดยาฮอร์โมนในแผง ไปเป็นยาเม็ดฮอร์โมนรวม
…
ตัวอย่างที่ 3: การเปลี่ยนยาเม็ดฮอร์โมนเดี่ยวที่มีทั้งเม็ดยาฮอร์โมนและเม็ดยาหลอกอยู่ในแผง ไปเป็นยาเม็ดฮอร์โมนรวม
…
ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนยาคุมกลางแผง หรือรอเปลี่ยนหลังจากที่ใช้เม็ดยาฮอร์โมนในแผงเดิมหมดก่อน ก็ถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง จึงไม่จำเป็นจะต้องใช้วิธีคุมกำเนิดอื่น ๆ เพิ่มเติม
อย่างไรก็ตาม บางหน่วยงาน/สถาบันอาจกำหนดแนวทางในลักษณะที่เน้นให้ปลอดภัยไว้ก่อน โดยแนะนำว่าควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย ไปจนกว่าจะใช้เอ็กซ์ลูตอน, เดลิต้อน หรือซีราเซท ติดต่อกันครบ 2 วัน (นับจากเวลาเริ่มใช้ไปอีก 48 ชั่วโมง) หรือ 7 วันในกรณีที่ใช้สลินดา
…
และไม่ว่าจะเปลี่ยนยาคุมกลางแผง หรือรอจนใช้เม็ดยาฮอร์โมนในแผงเดิมหมดก่อนก็ตาม ก็ให้เริ่มรับประทานยาคุมยี่ห้อใหม่จากเม็ดแรกของแผง และใช้ต่อเนื่องกันไปทุกวันจนหมด
ถ้ายาคุมยี่ห้อใหม่ เป็นยาคุมแบบ 21 เม็ด หมดแผงแล้วก็เว้นว่าง 7 วันก่อนต่อยาคุมแผงถัดไป
แต่ถ้ายาคุมยี่ห้อใหม่ เป็นยาคุมแบบ 28 เม็ด ใช้หมดแผงแล้วก็ต่อแผงใหม่ในวันถัดมาได้เลยค่ะ
…
เอกสารอ้างอิง
- Selected Practice Recommendations forContraceptive Use, 3rd edition. Geneva: World Health Organization; 2016.