หลังจากที่ใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ดหมดแล้วก็จะเว้นว่าง 7 วันก่อนต่อแผงใหม่ การมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่มีผลป้องกันจากยาคุมรายเดือน มีโอกาสตั้งครรภ์น้อยมากจนไม่น่ากังวล
แล้วในช่วงที่เว้นว่าง 7 วันนั้นล่ะ ถือว่ามีผลป้องกันจากยาคุมด้วยหรือเปล่า สามารถหลั่งในได้มั้ย
…
การใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ด เมื่อรับประทานหมดแผงเดิมแล้วก็จะเว้นว่าง 7 วันก่อนต่อยาคุมแผงใหม่ เพื่อให้ประจำเดือนมาในช่วงที่เว้นว่างดังกล่าว โดยประจำเดือนมักจะมาหลังใช้ยาคุมหมดแผงไปแล้ว 2 – 3 วัน
หากรับประทานถูกต้องและตรงเวลาสม่ำเสมอ ยาคุมรายเดือนก็จะมีประสิทธิภาพสูงในการป้องกัน โดยผู้ใช้มีโอกาสตั้งครรภ์ไม่ถึง 1% จากการมีเพศสัมพันธ์ในระหว่างที่มีผลคุมกำเนิดอยู่
…
ยาคุมแบบ 21 เม็ด เป็นยาคุมชนิดฮอร์โมนรวม ซึ่งใช้การยับยั้งการตกไข่เป็นกลไกหลักในการป้องกันการตั้งครรภ์ค่ะ หากรับประทานถูกต้องและเหมาะสม ก็ยับยั้งไข่ตกได้มากกว่า 99% จึงมักจะไม่มีไข่ตกในช่วงที่ใช้ยาคุมนั่นเอง
แต่เมื่อเลิกใช้ ก็จะไม่มีผลยับยั้งไข่ตกอีกแล้ว จึงสามารถเกิดการตกไข่ในรอบเดือนถัดมาได้เลย และถ้ามีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันใด ๆ ก็มีโอกาสตั้งครรภ์ได้มาก
…
อย่างไรก็ตาม หากต่อแผงใหม่ตามกำหนดและใช้ต่อเนื่องตรงเวลาสม่ำเสมอ ยาคุมก็สามารถยับยั้งการตกไข่ที่จะเกิดขึ้นในรอบนี้ได้ทัน
ดังนั้น แม้จะไม่ได้รับประทานยาคุมในช่วง 7 วันที่เว้นว่าง ก็สามารถมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ (แต่เพื่อสุขอนามัยที่ดี ควรหลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่ประจำเดือนอยู่) เพราะถือว่าถ้ามีการใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ดต่อเนื่องตามกำหนด ก็จะมีผลคุมกำเนิดทุกวัน ทั้งวันที่รับประทานยาและวันที่เว้นว่าง
…
แต่ถ้าคิดว่าจะไม่ต่อยาคุมแผงใหม่แล้ว ก็ถือว่าการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันใด ๆ ในช่วงที่ไม่ได้รับประทานยา มีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้นะคะ ดังนั้น หากยังไม่พร้อมจะมีบุตร ควรป้องกันด้วยการใช้ถุงยางอนามัย แม้ว่าจะเป็นช่วงเว้นว่าง 7 วันก็ตาม
และการต่อยาคุมแผงใหม่ช้าเกินไป หรือแม้ว่าจะต่อยาคุมตามกำหนด แต่กลับลืมรับประทานในช่วง 7 วันแรกของแผงติดต่อกันหลายวัน ก็ถือว่ามีความเสี่ยงเช่นกันค่ะ เพราะยาคุมอาจไม่มีประสิทธิภาพในการยับยั้งไข่ตก จึงควรปฏิบัติตามแนวทางแก้ไขเมื่อต่อยาคุมแผงใหม่ช้าหรือเมื่อลืมรับประทานยา เพื่อลดความเสี่ยงของการตั้งครรภ์ไม่พร้อมนะคะ
…
สรุปก็คือ สำหรับผู้ใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ดที่ต้องการใช้ยาคุมต่อ สามารถมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้ตามปกติ แม้ว่าจะยังอยู่ในช่วงที่เว้นว่าง 7 วัน เพราะถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องกันทุกวัน (แต่ควรรอให้ประจำเดือนหายดีก่อนจึงค่อยมีเพศสัมพันธ์)
โดยจะต้องไม่ลืมต่อยาคุมแผงใหม่ และควรรับประทานให้ต่อเนื่องสม่ำเสมอ โดยเฉพาะในช่วงสัปดาห์แรกของแผง เพื่อให้มั่นใจว่ายาคุมจะสามารถยับยั้งการตกไข่ในรอบนั้น ๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
…
แต่สำหรับผู้ที่ใช้ยาคุมแบบ 21 เม็ดหมดแล้ว และไม่ต้องการจะใช้ยาคุมต่อ หากยังไม่พร้อมจะมีบุตร ควรใช้ถุงยางอนามัยป้องกันทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ แม้ว่าจะเป็นช่วง 7 วันหลังใช้ยาคุมหมดแผงก็ตามค่ะ
…
เอกสารอ้างอิง
- FSRH CEU Guidance: Recommended Actions after Incorrect Use of Combined Hormonal Contraception. Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare, 2020.
- U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use. Centers for Disease Control and Prevention, 2016.
- Selected Practice Recommendations forContraceptive Use, 3rd edition. World Health Organization, 2016.