แดฟเน่ (Dafne)

                แดฟเน่ (Dafne) หรือ แดฟเน่ 35 (Dafne 35) เป็นยาคุมรายเดือนแบบ 21 เม็ด ที่นำเข้าโดยบริษัทเอ็กเซลทิส ประเทศไทย จำกัด (Exeltis Thailand Co.,Ltd.) มีจุดเด่นในการรักษาสิว และลดปัญหาหน้ามันหรือขนดก สำหรับสตรีที่มีฮอร์โมนเพศชายมากผิดปกติ ราคาประมาณ 110 – 140 บาท

…

                ในแผงยาคุมแดฟเน่จะมีเม็ดยาเคลือบฟิล์ม (Film-coated tablet) จำนวน 21 เม็ด

                แต่ละเม็ดจะมีตัวยาเหมือนกัน นั่นคือ มีฮอร์โมนเอสโตรเจนชื่อว่าเอทธินิลเอสตราไดออล (Ethinylestradiol) 0.035 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสตินชื่อว่าไซโปรเทอโรน อะซีเตท (Cyproterone acetate) 2 มิลลิกรัม

…

                แดฟเน่เป็นยาคุมที่มีปริมาณเอทธินิลเอสตราไดออลต่ำ (Low dose pills) จึงอาจพบอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้าได้บ้าง แต่ก็น้อยกว่าที่พบจากการใช้ยาคุมประเภทฮอร์โมนสูง

                อย่างไรก็ตาม การที่มีไซโปรเทอโรน อะซีเตท ซึ่งเป็นโปรเจสตินที่มีผลต้านฤทธิ์แอนโดรเจน ทำให้แดฟเน่มีจุดเด่นในการลดปัญหาสิว, หน้ามัน, ผมร่วง และขนดก สำหรับผู้หญิงที่มีฮอร์โมนเพศชายมากผิดปกตินะคะ

…

                แต่การใช้ยาคุมก็อาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรงได้ เช่น พบการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดจากการใช้ยาคุมสูตรที่มีเอทธินิลเอสตราไดออลรวมกับไซโปรเทอโรน อะซีเตท 9 – 12 ราย ต่อผู้ใช้ 10,000 คนต่อปี และอาจเพิ่มขึ้นมากหากนำมาใช้อย่างไม่เหมาะสม หรือมีปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ร่วมด้วย

                จึงควรปรึกษาสูตินรีแพทย์ก่อนใช้ โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือด รวมถึงการเกิดมะเร็งบางชนิดที่สัมพันธ์กับฮอร์โมนเพศ หรือการเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง/โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด

…

                ยาคุมแบบ 21 เม็ดที่มีตัวยาเหมือนกับแดฟเน่ ได้แก่ แอนนี (Annie), บี-เลดี้ (B-Lady), บีริซ (Beriz), เดอมูท (Dermooth), ไดแอน-35 (Diane-35), เฮเลน (Helen), เจซี่ (Jezy), ลอร่า-35 (Laura-35), มาโนแอน (Manoane), มาร์เกร็ต พิงค์ (Margret pink), โอซี-35 (OC-35), พรีม (Preme), ซาชา (Sasha) และ ซูซี่ (Sucee)

                ส่วนยาคุมแบบ 28 เม็ดที่มีตัวยาเหมือนกับแดฟเน่ ได้แก่ พรีม28 (Preme28) และ ซูซี่28 (Sucee28)

…

                เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีการตั้งครรภ์อยู่ แนะนำให้เริ่มยาคุมแผงแรกภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน

                และจะถือว่ามีผลคุมกำเนิดได้ทันที เพราะยาคุมสามารถยับยั้งการตกไข่ในรอบเดือนนั้นได้เลย

…

                หรือถ้ามั่นใจว่าไม่ได้ตั้งครรภ์อยู่ จะเริ่มใช้ยาคุมแผงแรกโดยไม่รอให้ประจำเดือนมาก่อนก็ได้ค่ะ

                แต่ยาคุมอาจยับยั้งการตกไข่ในรอบเดือนนั้นไม่ทัน จึงต้องรับประทานแดฟเน่ติดต่อกันให้ครบ 7 วันก่อนจึงจะเริ่มคุมกำเนิดได้ ในระหว่างนั้น หากไม่มีผลป้องกันจากวิธีคุมกำเนิดอื่น ๆ อยู่ ก็ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยป้องกันร่วมด้วย

…

                อาการคลื่นไส้/อาเจียนอาจเกิดขึ้นได้หลังรับประทาน โดยเฉพาะในช่วงแรกที่ผู้ใช้ยังไม่ชินกับยาคุม เพื่อลดผลข้างเคียงดังกล่าว อีกทั้งลดความเสี่ยงที่จะลืมใช้ แนะนำให้รับประทานแดฟเน่ในเวลาก่อนนอนตอนกลางคืนนะคะ

                และควรรับประทานให้ตรงเวลาสม่ำเสมอ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันการตั้งครรภ์

…

                แม้ว่ายาคุมแต่ละเม็ดจะมีตัวยาเหมือนกัน แต่แนะนำให้รับประทานเรียงตามลำดับ เพื่อให้ง่ายต่อการตรวจสอบประจำวัน และป้องกันการรับประทานผิดพลาด

                โดยในแผงของแดฟเน่ จะระบุเป็นตัวเลขลำดับการใช้ โดยให้เริ่มรับประทานจากเม็ดยาหมายเลข 1 แล้วใช้ต่อตามลำดับไปเรื่อย ๆ วันละเม็ด จนถึงเม็ดยาหมายเลขที่ 21

                แม้การระบุเป็นหมายเลข จะช่วยให้ผู้ใช้รายใหม่เข้าใจได้ง่าย ว่าควรจะเรียงลำดับการรับประทานอย่างไร แต่ก็ยากต่อการตรวจสอบประจำวัน

                เพื่อลดความเสี่ยงที่จะรับประทานซ้ำซ้อนเกินขนาด หรือรับประทานไม่ต่อเนื่องกันทุกวัน จึงมีแผ่นช่วยจำแถมมาในกล่อง โดยให้ผู้ใช้เลือกแถบสติกเกอร์ที่ขึ้นต้นแถวตรงกับวันที่เริ่มรับประทานยาวันแรก มาติดในกรอบเส้นประ ด้านบนของแผง ซึ่งมีคำว่า “Autoadhesive / Sticker” กำกับไว้

                และควรตรวจสอบตัวย่อของวันในสัปดาห์ที่ระบุไว้ในสติกเกอร์ เทียบกับเม็ดยาที่จะรับประทานในแต่ละวัน ว่าถูกต้องตรงกันหรือไม่

                เมื่อใช้ครบ 21 เม็ดแล้วก็ให้เว้นว่างเป็นช่วงปลอดฮอร์โมน 7 วัน ก่อนต่อยาคุมแผงใหม่

                ประจำเดือนมักจะมาประมาณวันที่ 3 หรือ 4 ของการเว้นว่าง หรืออาจคลาดเคลื่อนบ้างเล็กน้อย

…

                ในกรณีที่ลืมรับประทานยาคุมแดฟเน่ ในวันที่นึกได้ก็ให้แกะเม็ดที่ลืมมารับประทานทันที 1 เม็ด (แม้ว่าจะลืมต่อเนื่องกันหลายวัน ก็ให้เลือกเม็ดที่ลืมมารับประทานเพียงแค่เม็ดเดียวเท่านั้น) แล้วรอรับประทานยาคุมตามเวลาปกติอีก 1 เม็ด

                หรือถ้านึกได้เมื่อถึงเวลารับประทานยาคุมประจำวันแล้ว ก็ให้รับประทานเม็ดที่ลืม 1 เม็ด พร้อมกับเม็ดยาที่ต้องใช้ในวันนั้น รวมกันเป็น 2 เม็ด

                ส่วนวันต่อ ๆ ไป ก็รับประทานวันละเม็ด ตามปกติ

…

                อ้างอิงแนวทางขององค์การอนามัยโลก (Selected practice recommendations for contraceptive use – 3^rd edition; 2016) ในกรณีที่ลืมรับประทานยาคุมที่มีปริมาณเอทธินิลเอสตราไดออล 0.030 – 0.035 มิลลิกรัม มีข้อแนะนำเมื่อลืมรับประทานแดฟเน่ ดังนี้

                หากเริ่มใช้ยาคุมแผงนี้ถูกต้องและมีผลคุมกำเนิดแล้ว ถ้าลืมรับประทานแดฟเน่ไม่ถึง 72 ชั่วโมง (นับจากเวลาที่ควรต้องใช้ ไปหาเวลาที่ได้รับประทานจริง) ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้ตามปกติ โดยไม่จำเป็นจะต้องใช้วิธีป้องกันอื่น ๆ เพิ่มเติม

…

                แต่ถ้าลืมรับประทานแดฟเน่ติดต่อกันตั้งแต่ 72 ชั่วโมงขึ้นไป มีข้อแนะนำดังนี้…

1. ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ป้องกันด้วยถุงยางอนามัย ไปจนกว่าจะได้รับประทานยาคุมติดต่อกันครบ 7 วัน
2. ถ้าลืมในช่วงสัปดาห์แรก และมีเพศสัมพันธ์ไปแล้วโดยไม่ได้ใช้ถุงยางอนามัย หากยังไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ ควรรับประทานยาคุมฉุกเฉินทันทีที่ทำได้
3. ถ้าในแผงเหลือยาคุมให้ใช้ต่อไม่ถึง 7 วัน หรือถ้ามีประจำเดือนมาแล้ว เมื่อรับประทานหมด ก็ให้ต่อแผงใหม่โดยไม่ต้องเว้นว่าง 7 วันก่อน  

                การลืมรับประทานยาคุมติดต่อกันหลายวัน โดยเฉพาะถ้าลืมในช่วงท้าย ๆ ของแผง อาจทำให้ประจำเดือนมาเร็วกว่าที่คาดไว้นะคะ

                หรือถ้าประจำเดือนไม่ได้มาก่อนกำหนด การต่อยาคุมแผงใหม่โดยไม่เว้นว่าง 7 วันก่อน ก็อาจทำให้ประจำเดือนถูกเลื่อนออกไป โดยประจำเดือนจะมาในช่วงที่ต้องเว้นว่าง 7 วันครั้งต่อไปนั่นเอง