ถ้าใช้ยาคุมแบบ 28 เม็ดอยู่ แล้วลืมรับประทาน 1 วัน จะตั้งครรภ์หรือเปล่า ควรแก้ไขยังไงดี
…
ยาคุมแบบ 28 เม็ด มีหลากหลายรูปแบบค่ะ มีบางยี่ห้อที่เป็นเม็ดฮอร์โมนทั้งหมด ได้แก่ ซีราเซท, เดลิต้อน และ เอ็กซ์ลูตอน แต่ส่วนใหญ่จะมีทั้งเม็ดฮอร์โมนและเม็ดหลอกอยู่ในแผง
เมื่อลืมรับประทานยาคุม จึงต้องพิจารณาว่าเม็ดที่ลืมใช้ เป็นเม็ดฮอร์โมนหรือเม็ดหลอก
…
ถ้าเม็ดที่ลืมเป็นเม็ดหลอก ก็ไม่มีปัญหาค่ะ เพราะเป็นเพียงเม็ดแป้ง หรือแม้ว่าบางยี่ห้อจะเป็นยาบำรุงเลือด แต่ก็ไม่ได้มีผลในการคุมกำเนิด และถือเป็นช่วงปลอดฮอร์โมนอยู่แล้ว จึงให้แกะเม็ดหลอกที่ลืมใช้ทิ้งไปได้เลย แล้วรอรับประทานเม็ดถัดไปตามเวลาปกติ หมดแผงเดิมแล้วก็ให้ต่อแผงใหม่ในวันถัดมา
การลืมรับประทานเม็ดหลอก ไม่ได้ทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดลดลง ดังนั้น หากมีผลคุมกำเนิดจากยาคุมแผงนั้นแล้ว ก็ยังคงมีอยู่เหมือนเดิมนะคะ และควรต่อแผงใหม่ตรงตามกำหนด เพื่อให้มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องกันทุกวัน
…
แต่ถ้าเม็ดที่ลืมเป็นเม็ดฮอร์โมน ก็จะต้องพิจารณาต่อว่า ใช้ยาคุมชนิดใดอยู่ เพราะกรอบเวลายืดหยุ่นไม่เท่ากัน ส่งผลให้ต้องใช้วิธีแก้ไขที่แตกต่างกัน ดังนี้…
| ชนิดของยาคุมรายเดือน | วิธีแก้ไขเมื่อลืมรับประทาน |
| ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว ชนิดตัวยาไลเนสทรีนอล (Lynestrelnol) ได้แก่… เอ็กซ์ลูตอน (Exluton), เดลิต้อน (Dailyton) | ให้รับประทานเม็ดล่าสุดที่ลืมทันที 1 เม็ด จากนั้นก็รอรับประทานเม็ดต่อ ๆ ไปตามเวลาปกติ … หากลืมเกิน 3 ชั่วโมง ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยไปอีก 2 วัน |
| ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว ชนิดตัวยาดีโซเจสตริล (Desogestrel) ได้แก่… ซีราเซท (Cerazette) | ให้รับประทานเม็ดล่าสุดที่ลืมทันที 1 เม็ด จากนั้นก็รอรับประทานเม็ดต่อ ๆ ไปตามเวลาปกติ … หากลืมเกิน 12 ชั่วโมง ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยไปอีก 2 วัน |
| ยาคุมฮอร์โมนเดี่ยว ชนิดตัวยาดรอสไพรีโนน (Drospirenone) ได้แก่… สลินดา (Slinda) | ถ้าลืมรับประทานเม็ดฮอร์โมน ให้รับประทานเม็ดล่าสุดที่ลืมทันที 1 เม็ด จากนั้นก็รอรับประทานเม็ดต่อ ๆ ไปตามเวลาปกติ … หากลืมเกิน 24 ชั่วโมง ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย ไปจนกว่าจะได้รับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกันครบ 7 วัน |
| ยาคุมฮอร์โมนรวม ได้แก่… โกวานา อีดี (Govana ED), คลาเรนซ์ 28 (Clarenz 28), คาเมลล่า 28 (Camella 28), เจนนี่ เอฟ.เอ็ม.พี. (Jeny F.M.P.), ซูซี่ 28 (Sucee 28), โซฟี 28 (Sophie 28), ดิออร์รา 28 (Diora 28), พรีม 28 (Preme 28), ฟีมิน 30 (Femine 30), มาร์กาเร็ต เอ็กซ์โอ (Margaret X.O.), มาร์นอน (Marnon), มาร์วีลอน 28 (Marvelon 28), มินนี่ 28 (Minny 28), เมอซิลอน 28 (Mercilon28), ไมโครไกนอน 30 ทว. (Microgynon 30 ED), ไมโครเลนิน 30 ท.ว. (Microlenyn 30 ED), ริต้า 28 (Rita 28), เลสซิลอน 28 (Lescilon 28), วันเดย์ (Oneday), ออนเจล 20 (Onjel 20), อานาไม (Anamai), อาร์เดน (R-den), แอนนา (Anna), แอนนี่ ลินน์ (Annylyn) | ถ้าลืมรับประทานเม็ดฮอร์โมน ให้รับประทานเม็ดล่าสุดที่ลืมทันที 1 เม็ด จากนั้นก็รอรับประทานเม็ดต่อ ๆ ไปตามเวลาปกติ … หากลืมตั้งแต่ 48 ชั่วโมงขึ้นไป ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย ไปจนกว่าจะได้รับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกันครบ 7 วัน |
…
จากกรณีตัวอย่าง ซึ่งใช้ยาคุมแบบ 28 เม็ดอยู่ แล้วลืมรับประทาน 1 วัน หากเม็ดที่ลืมเป็นเม็ดหลอก ก็ให้แกะเม็ดนั้นทิ้งไป แล้วรอรับประทานยาคุมในวันถัดไปตามปกติ หมดแผงเดิมแล้วก็ต่อแผงใหม่ในวันถัดมาค่ะ
แต่ถ้าใช้ยาคุมแบบ 28 เม็ดอยู่ แล้วลืมรับประทานเม็ดฮอร์โมน 1 วัน ก็ให้แกะเม็ดที่ลืมมารับประทานทันทีที่นึกได้นะคะ แล้วรอรับประทานเม็ดต่อ ๆ ไปตามเวลาปกติ (หรือถ้านึกได้เมื่อถึงเวลารับประทานยาคุมในวันถัดมา ก็ให้แกะเม็ดที่ลืม และเม็ดที่ต้องใช้ในวันนั้น มารับประทานพร้อมกันทั้ง 2 เม็ด ส่วนวันต่อ ๆ ไปก็รับประทานวันละเม็ดตามปกติ)
และหากรับประทานเม็ดฮอร์โมนช้าเกินกว่าเวลาที่ยืดหยุ่นให้ จนไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องแล้ว ก็ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยป้องกันร่วมด้วย ไปจนกว่าจะมีผลป้องกันได้อีก ตามที่ระบุไว้ในตารางข้างต้นนะคะ
…
เอกสารอ้างอิง
- FSRH CEU Guidance: Recommended Actions after Incorrect Use of Combined Hormonal Contraception, January 2019. (Amended July 2023)
- FSRH CEU Guidance Progestogen-only Pills, August 2022. (Updated July 2023)
- U.S. Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use, 2016.
- Selected Practice Recommendations for Contraceptive Use, 3rd edition, 2016.