ริต้า21 (Rita21) และ ริต้า28 (Rita28) เป็นยาคุมรายเดือนสูตรเดียวกัน ผลิตโดยบริษัทไบโอแลป จำกัด (Biolab co.ltd) และจัดจำหน่ายโดยบริษัทไบโอฟาร์ม เคมิคัลส์ จำกัด (Biopharm chemicals co.ltd) ราคาประมาณ 80 – 90 บาท โดย ริต้า21 เป็นยาคุมแบบ 21 เม็ด เมื่อใช้หมดแล้วจะต้องเว้นว่าง 7 วันก่อนต่อยาคุมแผงใหม่
…
ในแผงยาคุมริต้า21 จะมีเม็ดยาสีขาว จำนวน 21 เม็ด ซึ่งทั้งหมดก็คือเม็ดยาฮอร์โมน
แต่ละเม็ดจะมีตัวยาเหมือนกัน นั่นคือ มีฮอร์โมนเอสโตรเจนชื่อว่าเอทธินิลเอสตราไดออล (Ethinylestradiol) 0.03 มิลลิกรัม รวมกับฮอร์โมนโปรเจสตินชื่อว่าดีโซเจสตริล (Desogestrel) 0.15 มิลลิกรัม
…
ริต้า21 เป็นยาคุมที่มีปริมาณเอทธินิลเอสตราไดออลต่ำ (Low dose pills) อาจพบอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ บวมน้ำ หรือการเกิดฝ้า ซึ่งเป็นผลข้างเคียงจากเอทธินิลเอสตราไดออลได้บ้าง แต่ก็น้อยกว่ายาคุมฮอร์โมนสูง
อีกทั้งยังพบผลข้างเคียงเรื่องสิว หน้ามัน หรือขนดก จากดีโซเจสตริล น้อยกว่ายาคุมที่ใช้โปรเจสตินรุ่นก่อน
…
แต่พบการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดจากยาคุมสูตรที่มีเอทธินิลเอสตราไดออลรวมกับดีโซเจสตริล 9 – 12 ราย ต่อผู้ใช้ 10,000 คนต่อปี และอาจเพิ่มขึ้นมากหากนำมาใช้อย่างไม่เหมาะสม หรือผู้ใช้มีความเสี่ยงอื่น ๆ ของการเกิดลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดร่วมด้วย
จึงควรปรึกษาสูตินรีแพทย์ก่อนใช้ โดยเฉพาะผู้ที่มีโรคประจำตัว เพื่อลดความเสี่ยงดังกล่าว รวมถึงการเกิดมะเร็งบางชนิดที่สัมพันธ์กับฮอร์โมนเพศ หรือการเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง/โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
…
หากไม่มี ริต้า21 สามารถใช้มาร์วีลอน (Marvelon) ซึ่งเป็นยาคุมแบบ 21 เม็ดสูตรเดียวกันแทนได้ค่ะ
หรือเปลี่ยนไปใช้ยาคุมแบบ 28 เม็ดที่มีตัวยาเหมือนกัน อย่าง ริต้า28 (Rita28), มาร์วีลอน28 (Marvelon28) และ ฟีมิน30 (Femine30) ก็ได้เช่นกัน
…
การใช้ยาคุมแผงแรก ควรเริ่มรับประทานภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือน เพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีการตั้งครรภ์อยู่ และยาคุมจะไปยับยั้งการตกไข่ตกในรอบเดือนนั้นเลย จึงถือว่ามีผลคุมกำเนิดทันทีที่เริ่มใช้
…
หรือถ้ามั่นใจว่าไม่ได้กำลังตั้งครรภ์ จะเริ่มใช้ยาคุมแผงแรกโดยไม่รอให้ประจำเดือนมาก่อนก็ได้ แต่ต้องรับประทาน ริต้า21 ติดต่อกันครบ 7 วันก่อนจึงจะมีผลคุมกำเนิด ในระหว่างนั้น หากไม่มีผลป้องกันจากวิธีคุมกำเนิดอื่น ๆ อยู่ ก็ควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วย
…
เพื่อลดความเสี่ยงที่จะลืมใช้ และลดอาการคลื่นไส้/อาเจียนที่อาจเกิดขึ้น แนะนำให้รับประทาน ริต้า21 ในเวลาก่อนนอนตอนกลางคืน
และควรรับประทานยาคุมให้ตรงเวลาสม่ำเสมอ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันการตั้งครรภ์
…
ยาคุม ริต้า 21 มีตัวยาสำคัญเหมือนกันทุกเม็ด ดังนั้น ไม่ว่าจะรับประทานเม็ดใดก่อนหรือหลัง และจะใช้เรียงตามลำดับหรือใช้ย้อนศร ก็ให้ผลลัพธ์ไม่แตกต่างกัน
แต่เพื่อให้ง่ายต่อการตรวจสอบประจำวัน ป้องกันการรับประทานซ้ำซ้อนหรือการใช้ไม่ต่อเนื่องทุกวัน แนะนำให้รับประทานเรียงตามลำดับนะคะ
ซึ่งในแผงของยาคุม ริต้า21 จะระบุตัวย่อของวันในสัปดาห์ไว้
จึงควรเลือกเม็ดยาที่ระบุตัวย่อตรงกับวันที่ใช้ มารับประทานวันละเม็ด เรียงตามลูกศรไปเรื่อย ๆ จนครบทั้ง 21 เม็ด
เมื่อใช้หมดแผงแล้ว ก็ต้องเว้นว่าง 7 วันเพื่อเป็นช่วงปลอดฮอร์โมน ก่อนที่จะต่อยาคุมแผงใหม่
ประจำเดือนของผู้ใช้จะมาประมาณวันที่ 3 หรือ 4 ในช่วงเว้นว่างนั่นเองค่ะ
…
หากลืมรับประทานยาคุม ริต้า21 ให้รับประทานเม็ดที่ลืมทันทีที่นึกได้ 1 เม็ด แล้วรอรับประทานยาคุมตามเวลาปกติอีก 1 เม็ด
หรือถ้าถึงเวลารับประทานยาคุมประจำวันแล้ว ก็ให้รับประทานเม็ดที่ลืม 1 เม็ดพร้อมกับเม็ดยาที่ต้องใช้ประจำวัน รวมกันเป็น 2 เม็ด
จากนั้นก็ใช้ต่อวันละเม็ดตามปกติ
ไม่ว่าจะลืมแค่วันเดียว หรือลืมต่อเนื่องกันหลายวัน ในวันที่นึกได้ก็จะรับประทานเม็ดที่ลืมเพียง 1 เม็ด และเม็ดยาประจำวันอีก 1 เม็ด รวมกันแล้วไม่เกิน 2 เม็ด ส่วนวันต่อ ๆ ไปก็ให้รับประทานยาคุมวันละเม็ดเหมือนเดิม
…
อ้างอิงแนวทางขององค์การอนามัยโลก (Selected practice recommendations for contraceptive use – 3rd edition; 2016) ในกรณีที่ลืมรับประทานยาคุมที่มีปริมาณเอทธินิลเอสตราไดออล 0.030 – 0.035 มิลลิกรัม มีข้อแนะนำเมื่อลืมรับประทาน ริต้า21 ดังนี้
หากเริ่มใช้ยาคุมแผงดังกล่าวถูกต้องและมีผลคุมกำเนิดขึ้นแล้ว ถ้าลืมไม่ถึง 72 ชั่วโมง (นับจากเวลาที่ควรต้องใช้ ไปหาเวลาที่ได้รับประทานจริง) ยังถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง จึงไม่จำเป็นจะต้องใช้วิธีป้องกันอื่น ๆ เพิ่มเติม
…
แต่ถ้าลืมรับประทานติดต่อกันตั้งแต่ 72 ชั่วโมงขึ้นไป ก็จะไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องแล้ว จึงควรงดมีเพศสัมพันธ์ หรือให้ใช้ถุงยางอนามัยป้องกันร่วมด้วย จนกว่าจะได้รับประทาน ริต้า21 ติดต่อกันครบ 7 วันอีกครั้ง
ถ้าลืมในช่วงแรก ๆ ของแผง โดยยังใช้ยาคุมแผงนั้นไม่ครบ 7 วัน และมีเพศสัมพันธ์ไปแล้วโดยไม่ได้ใช้ถุงยางอนามัย หากยังไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ ควรรับประทานยาคุมฉุกเฉินทันทีเพื่อเป็นวิธีป้องกันสำรอง
หรือถ้าลืมในช่วงท้าย ๆ ของแผง โดยเหลือยาคุมในแผงให้ใช้ต่อไม่ถึง 7 วัน หรือมีประจำเดือนมาแล้ว เมื่อรับประทานยาคุมแผงเดิมหมด ก็ให้ต่อแผงใหม่โดยไม่ต้องเว้นว่าง 7 วันก่อน
การลืมรับประทานยาคุมติดต่อกันหลายวัน โดยเฉพาะถ้าลืมในช่วงท้าย ๆ ของแผง อาจทำให้ประจำเดือนมาเร็วกว่าที่คาดไว้
หรือถ้าประจำเดือนไม่ได้มาก่อนกำหนด การต่อยาคุมแผงใหม่โดยไม่เว้นว่าง 7 วันก่อน ก็อาจทำให้ประจำเดือนถูกเลื่อนออกไป โดยจะมาในช่วงที่ต้องเว้นว่าง 7 วันครั้งต่อไปนั่นเอง